Μαρία Βιδάλη: “Βάσει σχεδίου”

Ως Τήνια, σέβεται τις ρίζες της. Ως αρχιτέκτονας, σέβεται το φυσικό τοπίο, τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Η Μαρία Βιδάλη συνδυάζει μοναδικά τις δύο ιδιότητές της και «πλάθει» την αισθητική του νησιού.

Γέννημα θρέμμα ή πολιτογραφημένη Τήνια;
Γέννημα θρέμμα Τήνια! Έφυγα από το νησί μόλις τελείωσα το λύκειο για λόγους σπουδών και από τότε υπήρξα περισσότερο επισκέπτης. Φέτος δοκιμάζω μια διαφορετική μορφή εγκατάστασης στο νησί, μοιράζοντας τη ζωή μου μεταξύ Τήνου και Αθήνας, μένοντας όμως περισσότερο στην Τήνο.

Τι πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνει υπ’ όψιν του ο αρχιτέκτονας που εργάζεται στην Τήνο;
Προφανώς το τηνιακό τοπίο, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο κάποτε οι άνθρωποι το οικειοποιούνταν. Το τοπίο της Τήνου στο μεγαλύτερο μέρος του είναι φτιαγμένο από τους ανθρώπους που κάποτε δημιούργησαν της ξερολιθιές, τους περιστεριώνες, τις κατοικιές. Τα χωριά του νησιού και το αγροτικό τοπίο γύρω από αυτά μαρτυρούν έναν διαφορετικό τρόπο οικειοποίησης του ανθρώπου με τον τόπο του, καθώς και τον τρόπο που ζει ή τουλάχιστον ζούσε μέσα σ’ αυτόν.

Ποιο κτήριο του νησιού θαυμάζετε;
Το σχολείο των Ουρσουλινών στα Λουτρά εκφράζει μια πολύ ιδιαίτερη πολιτιστική και ιστορική κατάσταση για την Τήνο. Αυτό το κτήριο δείχνει τη συνάντηση του τήνιου τεχνίτη με την ιδέα που έρχεται «απ’ έξω». Αυτά τα στοιχεία μαζί παντρεύονται και φτιάχνουν κάτι καινούριο. Εκείνο όμως, που θαυμάζω περισσότερο είναι η συνέχεια που έχει αυτό το κτήριο μέχρι και σήμερα -αν και δυστυχώς δεν χρησιμοποιείται ολόκληρο – αναδιπλώνοντας ακόμα μέρος της ποιότητας και της αυθεντικότητας του.

Τι προσβάλλει την αισθητική σας στην Τήνο;
Σε έναν τόπο όπου η φυσική ομορφιά σε συνδυασμό με τον κόπο του τεχνίτη εκφράζουν μια σχέση αλληλοσεβασμού και αυθεντικότητας, προσβάλλει την αισθητική μου οτιδήποτε αποτελεί κακή απομίμηση διακόσμησης και αρχιτεκτονικής χωρίς ουσία. Οτιδήποτε στέκει ψεύτικα παραδοσιακό ή ψεύτικα μοντέρνο χωρίς βάση, με μια διάθεση διεθνισμού.

Ποιο είδος αρχιτεκτονικής σας ταιριάζει περισσότερο;
Η αρχιτεκτονική που εκφράζει και καλύπτει τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου και είναι άμεση τόσο με τον άνθρωπο όσο και με το περιβάλλον του. Η αρχιτεκτονική που δείχνει να γνωρίζει την πολιτιστική συνέχεια ενός τόπου, που έχει ρίζες και παράλληλα βοηθά τον σύγχρονο άνθρωπο να οικειοποιηθεί το περιβάλλον, το χώρο και το τοπίο του μέσα στην καθημερινότητα του.

Ποια στοιχεία κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής σας εξιτάρουν;
Η σχέση εσωτερικού και εξωτερικού χώρου στην κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, αυτή η απουσία συνόρου για το τι είναι «το μέσα» και τι είναι «το έξω» σε ένα σπίτι. Ο τρόπος που σκιάζονται οι εξωτερικοί χώροι, αποτελώντας επέκταση της κατοικίας και αξιοποιώντας κάποιες φορές φυσικά στοιχεία, όπως ένα βράχο, μια κληματαριά, θεωρώ ότι είναι ένα πολύ ιδιαίτερο στοιχείο της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής.

Εκτός από το αρχιτεκτονικό σχέδιο, ασχολείστε και με το σχεδιασμό επίπλων. Τι σας ώθησε σ’ αυτή την επιλογή;
Ένα αρχιτεκτονικό έργο, π.χ. μια κατοικία, αποτελείται από τα ακίνητα και τα κινητά μέλη της, τα έπιπλα. Κατά την άποψή μου ο αρχιτέκτονας οφείλει να γνωρίζει τη σχέση όλων αυτών των μελών και την ιδέα που τα ενώνει ή τα χωρίζει. Μου δόθηκε η ευκαιρία αυτή μέσα από κάποιους εσωτερικούς χώρους που μου ζητήθηκαν να σχεδιάσω και άμεσα πρότεινα και τη σχεδίαση των επίπλων -το έπιπλο είναι ένα αρχιτεκτονικό έργο μικρότερης κλίμακας που συντελεί στην ολοκλήρωση μιας ιδέας.

Η φωτογραφία τι θέση έχει στη ζωή σας;
Η φωτογραφία είναι τέχνη, είναι τρόπος επικοινωνίας. Βεβαίως για τη δουλειά μου αποτελεί εργαλείο, ένα μέσο που με βοηθά να «βλέπω καλύτερα», άρα η θέση της είναι σημαντική. Όσο σπούδαζα, ασχολήθηκα με την αρχιτεκτονική φωτογραφία. Το 2007 παρακολούθησα ένα εργαστήριο φωτογραφίας, με θεματολογία ”City streets” , που αφορούσε τους μετανάστες στην Αθήνα – η δουλειά του οποίου εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ιδρύμα της Εθνικής Τράπεζας. Η σχέση αυτή με τη φωτογραφία και τους μετανάστες αποτέλεσε εμπειρία ζωής.

Όμορφες στιγμές μέσα στην ημέρα σας στην Τήνο…
Ένας άνθρωπος που έρχεται από την Αθήνα, περισσότερο – όπως εγώ – απομονώνει όμορφες στιγμές ακόμα και αν πρόκειται για τα πιο απλά καθημερινά πράγματα, όταν π.χ. οδηγώ ή περπατώ για τις καθημερινές δουλειές και βλέπω τα χρώματα του ουρανού να είναι εξωπραγματικά. Για λόγους έρευνας του διδακτορικού μου, απομονώνομαι καθημερινά μελετώντας την ιστορία και το τοπίο της Τήνου και ειλικρινά, νιώθω πως κάνω ταξίδι στον τόπο και το χρόνο.

Τι αγαπάτε περισσότερο στο νησί;
Τη σχέση των ανθρώπων με το χρόνο. Σαφώς, όπως στα περισσότερα νησιά, οι ρυθμοί είναι πιο χαλαροί. Συγχρόνως, ο τεμαχισμός του χρόνου με τα πανηγύρια στα χωριά και τα ξωκλήσια, όπου ο κόσμος συγκεντρώνεται και μοιράζεται μέσα σε μια διαφορετική διάσταση της πραγματικότητας, θεωρώ ότι είναι κάτι μοναδικό.

Η Τήνος με μια φράση…
Ο φιλόξενος τόπος που θα σου δώσει αυτό που έχεις έρθει να βρεις, αλλά και κάτι παραπάνω, την έκπληξη που δεν περίμενες.