Γιώργος Κουμεντάκης – Ρέκβιεμ για ένα όνειρο

Έχοντας αφήσει εδώ και χρόνια πίσω του τις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ο διεθνούς κύρους μουσικοσυνθέτης Γιώργος Κουμεντάκης βρήκε το προσωπικό σωσίβιο στο πρόσωπο της Τήνου.

• Μουσική & καθημερινότητα. Ποιος ο ρόλος της στην αντιμετώπιση της έντονης/δύσκολης πραγματικότητας; Διέξοδος ή απλά τρόπος ζωής;

Στη ζωή μου μέχρι τώρα προσπάθησα η μουσική και η καθημερινότητα να μη διαχωρίζονται. Αλληλοτροφοδοτούνται σε ένα αδιάσπαστο σύστημα που όταν η μεταξύ τους ισορροπία διαταραχθεί αισθάνομαι εξαιρετικά ανασφαλής και δυστυχής. Μου αρέσει να ζω ήσυχα, με ηρεμία και πνευματική γαλήνη, πράγμα δύσκολο στις απαίσιες μέρες που όλοι μας βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Πολλοί πιστεύουν ότι η εμπειρία αυτή θα μας σπρώξει μπροστά, σε έναν καινούριο, πιο σωστό τρόπο αντίληψης, μιας και η ζωή μας μέχρι τώρα βασιζόταν σε λάθος πρότυπα. Είναι κάτι που δεν το πιστεύω γιατί αυτό θα δημιουργήσει συμπίεση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της φυλής μας προς τα κάτω και όχι προς τα πάνω.

Χειρότεροι θα γίνουμε. Για να ισορροπήσουν μέσα μας όλες αυτές οι αντίθετες δυνάμεις θα περάσουν πολλά χρόνια και αυτό που θα γεννηθεί δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θα εμπεριέχει τα καλά χαρακτηριστικά που μας έσωζαν μέχρι τώρα. Βέβαια, σε μια χώρα που χρωστάει, οι αντιστάσεις αμβλύνονται. Το μόνο που θα ήθελα είναι να μη ζω όταν θα έχουμε φτάσει τον πλήρη ξεπεσμό.

• Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με τη μουσική; Πώς θα χαρακτηρίζατε τη μεταξύ σας σχέση σήμερα;

Η μουσική μου είναι τρόπος ζωής γιατί μαζί μεγαλώσαμε και υπάρχει οικειότητα. Είναι κι αυτή μέρος της οικογένειάς μου, των γονιών, των αδελφών και των φίλων.

• Από πού αντλείτε ενέργεια και έμπνευση για το έργο σας; Υπάρχει όριο στην έμπνευση;

Δεν ξέρω καν αν υπάρχει έμπνευση. Το μόνο που μπορώ να ξεχωρίσω πια, είναι η σχέση της σύνθεσης με το χρόνο. Ένας χρόνος που διαστέλλεται μέσα μου και που μου επιτρέπει να ταξιδεύω στο παρελθόν και το μέλλον σαν σε ταινία επιστημονικής φαντασίας.

• Ποια στιγμή της μέχρι τώρα καριέρας σας, θα κρατήσετε για πάντα στο μυαλό;

Αυτό που κρατάω ακέραιο, είναι το Βραβείο της Ρώμης. Μου έδωσε τη δυνατότητα να ζήσω για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στη Γαλλική Ακαδημία στη Villa Medici στη Ρώμη με οικονομική και πνευματική άνεση. Μπορώ να πω ότι έζησα μια πνευματική πολυτέλεια που με βοήθησε μουσικά αλλά και κοινωνικά, μιας και προσπάθησα να ξεπεράσω την αγοραφοβία μου και τη φυσική μου εσωστρέφεια. Επίσης, έζησα σε μια από τις  ωραιότερες πόλεις του κόσμου.

• Ποιο το πιο δυνατό σας, δημιουργικά, έργο;

Συνήθως μου αρέσουν τα τελευταία έργα μου. Υπάρχει όμως και εκείνη η υπέροχη στιγμή όπου ένα συμπτωματικό ακρόαμα παλαιότερων κομματιών, εκεί που δεν το περιμένεις σου επιτρέπει να τα ανακαλύψεις εκ νέου και με την ασφαλή απόσταση του χρόνου να τα απολαύσεις σαν να μην είναι δικά σου. Πάντως μου αρέσει να ακούω μουσική μου με φίλους και να την ξαναβιώνω στην έκφραση των προσώπων τους.

• Ποια τα συναισθήματα σχετικά με τη δουλειά σας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα; Τι γεύση έχει απομείνει 10 χρόνια αργότερα;

Προσπάθησα να μην επηρεάσουν τη ζωή μου αλλά αυτό ήταν αδύνατο, γιατί ήταν σαν μια πυρηνική έκρηξη στην ψυχή μου. Είμαι αρκετά ευτυχής που μπόρεσα να συναρμολογήσω και πάλι, το μεγαλύτερο μέρος του εαυτού μου.

• Αυτή η περίοδος πώς σας βρίσκει καλλιτεχνικά; Κάποιο καινούριο έργο βρίσκεται προ των πυλών;

Γράφω, μετά από ανάθεση του Μύρωνα Μιχαηλίδη και της Λυρικής Σκηνής, τη Φόνισσα. Μια όπερα που βασίζεται στο ομώνυμο έργο του Παπαδιαμάντη. Θα παρουσιαστεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το προσεχές φθινόπωρο.

• Τήνος vs. Κρήτη. Ποιο νησί νικάει στα σημεία και γιατί;

Αυτό που σας έλεγα πριν για τη μουσική μου καθημερινότητα ισχύει και για τους δύο αυτούς τόπους. Δεν διαχωρίζονται μέσα μου, αντιθέτως είναι ένας και μόνο σπουδαίος τόπος που με τροφοδοτεί πλουσιοπάροχα και του είμαι ευγνώμων.

• Ποια η προσωπική σας «γωνιά» στην Τήνο; Ποια εικόνα του νησιού σας «ξεσηκώνει» δημιουργικά;

Τα Υστέρνια και τα λίγα τετραγωνικά του σπιτιού μου, με τους γείτονές, τους συγχωριανούς και τους φίλους μου που κάθε χρόνο πληθαίνουν.

• Τήνος & Φεστιβάλ Τήνου. Γνώμη, σχόλια, εκτιμήσεις.

Έχω την εντύπωση ότι όλα τα τοπικά-δημοτικά φεστιβάλ ανά την επικράτεια είναι κορεσμένα και χρειάζονται νέες ιδέες.

• Κατά πόσο έχετε «εκμεταλλευτεί» καλλιτεχνικά την ενέργεια του νησιού;

Στους μεγάλους έρωτες πάντα υπάρχει αλληλο-εκμετάλλευση και μεγάλο πάρε-δώσε. Η πρόθεση όμως παραμένει αγαθή και θέλω να πιστεύω καθαρή.

• Τήνος σημαίνει…

Η Κρήτη των παιδικών μου χρόνων, το μεταολυμπιακό μου σωσίβιο και το μουσικό μου μέλλον αραχτό σε μια πέτρα πυρωμένη από τον ήλιο το καλοκαίρι και χτυπημένη από κεραυνό το χειμώνα