Από τις Κυκλάδες με δύναμη και πνοή

Από τις Κυκλάδες με δύναμη και πνοή

Ο Φίλιππος Φόρτωμας ανήκει στη νέα γενιά Πολιτικών. Μόνο που ο Φίλιππος Φόρτωμας διαφέρει στα σημεία. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι εκλέχτηκε με τη πρώτη βουλευτής Κυκλάδων. Ούτε ότι κατέχει ένα σημαντικότατο βιογραφικό από πλευράς σπουδών και δράσεων. Ίσως να μην έχει τόση καθοριστική σημασία η εμπιστοσύνη του ίδιου του πρωθυπουργού, που του έχει αναθέσει τη θέση του επιστημονικού συνεργάτη στο γραφείο του.

Από τις Κυκλάδες με δύναμη και πνοή

Γιατί βλέπετε για έναν νέο επιστήμονα όπως ο Φίλιππος που από πολύ νωρίς κέρδισε θέσεις σε σωματεία και επιτροπές με το σπαθί του, το πιο σημαντικό είναι ότι κάθε φορά που εκθέτει δημόσια τις απόψεις του ή δημοσιεύει ομιλίες του στα κοινωνικά δίκτυα, ο απλός κόσμος είναι ο πιο θερμός υποστηριτής του. Δεν είναι ούτε σαράντα χρόνων, έχει θέσει για πρώτη φορά υποψηφιότητα ως Βουλευτής σε έναν ομολογουμένως δύσκολο νομό, τις Κυκλάδες κι έχει εκλεγεί με την πρώτη. Ένα γνήσιο παιδί της Τήνου, μας ξεδιπλώνει το όραμά του στη συνέντευξη που ακολουθεί.

Από την Πόπη Κουζούπη

Κύριε Φόρτωμα, μιλήστε μας λίγο για τα παιδικά σας χρόνια. Που γεννηθήκατε και μεγαλώσατε; Πότε συλλαμβάνετε τον εαυτό σας να ελκύεται στην πολιτική;

Γεννήθηκα στην Αθήνα, κι είμαι το πρωτότοκο παιδί της οικογένειάς μας. Από μικρό παιδί, συνήθιζα τα καλοκαίρια να έρχομαι στην Τήνο, και να λατρέψω κυριολεκτικά αυτό τον τόπο. Σ’ αυτό συνέτεινε κι ο Τήνιος πατέρας μου, που με γαλούχησε από πολύ νωρίς με τις παραδόσεις του νησιού μου. Κάθε φορά που ερχόμουνα σ’ αυτόν τον ευλογημένο τόπο, ένιωθα πως βρισκόμουνα στον παράδεισο. Χανόμουνα ώρες στις εξοχές του νησιού μας κι ατένιζα τον ορίζοντα και τη θάλασσα.

Ήμουν επιμελής στα μαθήματά μου, και με τραβούσε ιδιαίτερα το μάθημα της Ιστορίας. Στο Γυμνάσιο , αλλά περισσότερο στο Λύκειο, άρχισα σιγά σιγά να συνειδητοποιώ την κλίση μου στην πολιτική, η οποία αποκρυσταλλώθηκε με την εισδοχή μου στο Πανεπιστήμιο κι έκτοτε συμμετείχα ενεργά μέσα από τη φοιτητική παράταξη της ΔΑΠ στα πολιτικά δρώμενα κι εν γένει σταδιακά στην πολιτική ζωή.

Η Τήνος πλέον του τόπου καταγωγής  σας, αποτελεί και ένα πανέμορφο νησί. Παρόλα αυτά, εσείς, με το ντόπιο βλέμμα, τι πιστεύετε ότι είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα του νησιού και τι θα ήταν αυτό που θα θέλατε να αλλάξει;

Η Τήνος πρώτα από όλα ξεχωρίζει για τους ανθρώπους της, αγνοί, φιλόξενοι, ανοιχτόκαρδοι, που συνεχίζουν με το ίδιο πάθος και μεράκι τις παραδόσεις και τις θρησκευτικές τελετουργίες. Συνεχίζουν να σκαλίζουν με την ίδια λαχτάρα τα μάρμαρα, όπως οι πρόγονοι μας, ακολουθώντας σταθερά τις ίδιες τεχνοτροπίες ή παραλλάζοντας τις, πιστοί στο παράδειγμα του μεγάλου Γιαννούλη Χαλεπά.

Οι συμπατριώτες μου συνεχίζουν, συνυφαίνοντας το παρελθόν με το παρόν όχι μόνο μέσα από την Τέχνη της Μαρμαρογλυπτικής, και το υπάρχον εργαστήρι, να καινοτομούν προβάλλοντας και προωθώντας γαστρονομικά, φυσιολατρικά και πολιτιστικά προϊόντα, στηρίζοντας σθεναρά και ποικιλότροπα τον τόπο μας, με τις πλούσιες εμπειρίες και τα φυσικά του πλεονεκτήματα. Τα χωριά της Τήνου ξεχωρίζουν τόσο για την πλούσια και κάποιες φορές απόκοσμη τοπιογραφία τους αλλά και για τις λαμπρές παραδόσεις τους.

Ασφαλώς πρωτεύοντα ρόλο σε όλα αυτά έχει διαδραματίσει κι η βαθιά θρησκευτική παράδοση της Τήνου και κατ΄ επέκταση ο θρησκευτικός τουρισμός που έχει προσδώσει μια διάσταση ξεχωριστή στο νησί όχι μόνο στο χώρο των Κυκλάδων αλλά και πανελλαδικά, οριοθετώντας την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του και σφραγίζοντας την ταυτότητα του ως ένα κατ’ εξοχήν σύμβολο της ορθοδοξίας.

Η Τήνος, για να το πω, έτσι όπως το νιώθω, είναι το νησί που έχει καταφέρει να διατηρήσει την ιδιαίτερη πολιτιστική και θρησκευτική φυσιογνωμία του κόντρα στους καιρούς, κι αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στους ανθρώπους της.

Κανείς δεν αμφιβάλει ότι αλλαγές μπορούν να γίνουν προς το καλύτερο. Πρώτα από όλα χρειάζεται σε κάποια θέματα αλλαγή στον τρόπο σκέψης για να εγκλιματιζόμαστε και στο πνεύμα της εποχής και να συμπλέουμε με τις αλλαγές χωρίς να είμαστε ουραγοί. Απαιτούνται ευρύτερες συναινέσεις καθώς και πλατιές συνεργασίες για να οικοδομηθεί αποτελεσματικά το μέλλον.

Από τη πρώτη στιγμή που σας βρίσκουμε στα έδρανα της βουλής, οι Κυκλάδες είναι στο προσκήνιο.. Μιλήστε μας λίγο για τη ματιά σας στην ευρύτερη περιοχή και αν και ίσως είναι νωρίς ακόμα, τα άμεσα σχέδιά σας για την αναβάθμιση της περιοχής.

Από την πρώτη στιγμή της εκλογής μου έχω ταχθεί να υπηρετήσω τους συμπατριώτες μου Κυκλαδίτες, εστιάζοντας κατά κύριο λόγο στους τρόπους αντιμετώπισης των ποικίλων προβλημάτων που ανακύπτουν από τη νησιωτικότητα. Γι’ αυτό το λόγο δεν έχω διστάσει, δεν έχω σταματήσει να αναδεικνύω τη νησιωτική διάσταση σε όλα τα ζητήματα που συζητούνται στο Ελληνικό Κοινοβούλιο αλλά και να προωθώ θέματα με σημαντικό ενδιαφέρον για τις Κυκλάδες, πιστός στο χρέος μου και συνεπής πάντοτε απέναντι στους Κυκλαδίτες.

Νιώθω περηφάνια και τιμή που εκπροσωπώ αυτό τον ευλογημένο τόπο. Πολύ συνοπτικά σας λέω, ότι μπορούμε να επιτύχουμε ένα βιώσιμο τουριστικό μοντέλο, αναπτύσσοντας παράλληλα καινότομες δραστηριότητες στην αγροτοκτηνοτροφία. Χρειάζονται γενναία βήματα στις υποδομές και στις διάφορες υπηρεσίες με προεξάρχουσα την υγεία (μέσα από τη στελέχωση των νοσοκομείων, κέντρων υγείας), ακολούθως την παιδεία, κι όλα τα ζητήματα που άπτονται της λειτουργίας των σχολείων.

Φυσικά δε θα μπορούσα να παραλείψω την προώθηση της ψηφιοποίησης (ψηφιακή νησιωτικότητα). Ως Βουλευτής Κυκλάδων δεν κουράζομαι μέσα από την παρουσία μου στη Βουλή (είτε στις επιτροπές που μετέχω, είτε στην ολομέλεια) να αναδεικνύω τις ειδικές απαιτήσεις που έχουν οι Κυκλάδες λόγω της νησιωτικότητας.

Ο Τουρισμός ως η βαριά βιομηχανία της χώρας μας, σας έχει απασχολήσει και δείχνει τη διεισδυτική ματιά με την οποία βλέπετε τα πράγματα. Οι  Κυκλάδες τι ποσοστά βελτίωσης έχουν όσον αφορά τα νούμερα του εισερχόμενου τουρισμού; Ποια πιστεύετε ότι είναι τα key points που θα πρέπει να αποτελέσουν πόλο έλξης των απανταχού επισκεπτών;

Αναμφίβολα θα πρέπει να διευκρινίσουμε το εξής: η βελτίωση του τουρισμού δεν έχει να κάνει τόσο με την ποσότητα αλλά την ποιότητα του τουριστικού προϊόντος. Αυτό που μετράει δεν είναι ο αριθμός των επισκεπτών αλλά η ωφέλεια, οικονομική και αναπτυξιακή που απορρέει από την εκάστοτε τουριστική κίνηση για τα νησιά

. Προσβλέπουμε φυσικά στο μεγαλύτερο οικονομικό όφελος για το κάθε νησί, αλλά παράλληλα και στην παροχή ενός δικτύου υπηρεσιών και εμπειριών που δύναται να προσφέρει το κάθε νησί στους επισκέπτες, κι έχουν να κάνουν με εμπειρίες γαστρονομικές, φυσιολατρικές, πολιτιστικές. Αυτός είναι ένας βιώσιμος τουρισμός που ταιριάζει στις Κυκλάδες.

Το τουριστικό εισόδημα θα αυξηθεί όταν υπηρετήσουμε το κατάλληλο μοντέλο τουρισμού που προσιδιάζει στα νησιά μας και μάλιστα ένα μοντέλο προσαρμοσμένο στο κάθε νησί. Το μοντέλο αυτό, όπως επεσήμανε και ο Υπουργός Τουρισμού στις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης, στηρίζεται κυρίως στη δημιουργία τουριστικών εμπειριών και στην ποιότητα.

Οι Κυκλάδες πρωτοπορούν σε αυτό το μοντέλο τουρισμού σε σχέση με άλλους τουριστικούς προορισμούς της χώρας αλλά πρέπει να το διευρύνουμε, να το βελτιστοποιήσουμε καθώς και να το προωθήσουμε περισσότερο.

Ποια είναι η γνώμη σας για τον θεματικό τουρισμό; Γαστρονομικός, θρησκευτικός, περιπατητικός τουρισμός, τι ρόλο κατέχουν αυτή τη στιγμή και τι θα έπρεπε να γίνει ως προς αυτές τις κατευθύνσεις;

Όπως σας είπα πρωτύτερα, το μοντέλο ενός βιώσιμου τουρισμού είναι το πλέον ενδεδειγμένο μοντέλο για τις Κυκλάδες, που θα στηρίζεται  πρωτίστως στην ανάπτυξη τουριστικών υπηρεσιών για την προσφορά εμπειριών στους επισκέπτες, εμπειριών γαστρονομικών, φυσιολατρικών, πολιτιστικών. Από τις Κυκλάδες με δύναμη και πνοή

Σαφώς και κάποιοι επισκέπτες δίνουν βαρύτητα στη μία ή την άλλη κατηγορία εμπειριών, πχ περιπατητές ή λάτρεις των καταδύσεων, όπως προφανώς υπάρχουν και οι προσκυνητές του θρησκευτικού τουρισμού. Όμως κατά την άποψή μου, πρέπει στο σχεδιασμό μας να βλέπουμε τον τουρισμό ολιστικά, δηλαδή ως ένα σύνολο εμπειριών σε διάφορα θεματικά πεδία. Ο όρος «θεματικός» τουρισμός απομονώνει κάπως τεχνητά τις επιμέρους κατηγορίες εμπειριών. Προτιμώ λοιπόν να μιλάω για βιώσιμο τουρισμό, που περιλαμβάνει ένα φάσμα θεματικών εμπειριών.

Για να καρποφορήσει ο βιώσιμος τουρισμός απαιτούνται καταρχήν συνεργασίες πολλών επαγγελματιών στον κάθε τουριστικό προορισμό καθώς και συνεργασίες δημόσιων αρχών και επαγγελματιών. Επίσης αναγκαίες κρίνονται οι προδιαγραφές ποιότητας, τις οποίες να εποπτεύουν οι αρμόδιες αρχές του τόπου. Η ποιότητα είναι η κεντρική παράμετρος στον βιώσιμο τουρισμό. Για να επιτύχουμε την ποιότητα, χρειάζονται επίσης δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να επισημάνω και να επικροτήσω το σημαντικό ρόλο του Επιμελητηρίου Κυκλάδων.

Υπάρχουν έργα υποδομής, όπως πχ αεροδρόμιο Τήνου, υδατοδρόμιο, οδικό δίκτυο, τα οποία θα πρέπει να αναθεωρηθούν αν θέλουμε να δούμε με αυτό το καταπληκτικό κλίμα στη χώρα, τουρισμό σε ετήσια βάση; Πόσο σημαντικά θα ήταν αυτά ακόμα και για τους υπάρχοντες κατοίκους των νησιών μας;

Τα έργα υποδομής αναμφισβήτητα είναι πολύ σημαντικά για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων και τα προωθούμε, επιδιώκοντας τη διασφάλιση πόρων και την επίσπευση των σχετικών μελετών και έργων. Ωστόσο, επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι ο στόχος του «τουρισμού σε ετήσια βάση» είναι ένας πιο απαιτητικός και πολύπλοκος στόχος. Προς αυτή την κατεύθυνση θα συμβάλουν τονωτικά, βελτιωτικά κι αναπτυξιακά κι οι νέοι Νόμοι που ψήφισε η Κυβέρνηση μας κι αφορούν στα υδατοδρόμια.

Θεωρώ πως μέσα από αυτά δίνεται η δυνατότητα και στα μικρά απομακρυσμένα νησιά μας να άρουν τις συγκοινωνιακές δυστοκίες και να εξελίξουν το τουριστικό προϊόν τους. Το ίδιο φυσικά μπορεί να συμβεί και για τα υπόλοιπα νησιά μας. Σχετικά με τα αεροδρόμια, θεωρώ πως μπορούν να γίνουν βελτιστοποιήσεις στα υπάρχοντα π.χ. αεροδρόμιο Πάρου, Νάξου κ.ο.κ.. και να δημιουργηθούν νέα καθώς κι ελικοδρόμια που θα εγγυώνται όλους τους όρους ασφάλειας που προαπαιτούνται. Στα πλαίσια αυτά, θα έχω συνάντηση τις αμέσως επόμενες ημέρες με τον καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργό κ. Κώστα Καραμνλή για να συζητήσουμε για όλα τα αεροδρόμια στις Κυκλάδες. Από τις Κυκλάδες με δύναμη και πνοή

Η σχέση σας με τις τοπικές αρχές του νησιού πόσο σημαντική είναι; Ο Δήμαρχος Τήνου είναι ένας σχεδόν συνομήλικός σας, νέος και καταρτισμένος άντρας. Πιστεύετε ότι η σκυτάλη της Τήνου πέρασε στη νέα γενιά και έτσι κοιτάμε με ελπίδα το μέλλον;

Θεωρώ πως μπορούμε, πως δικαιούμαστε να είμαστε αισιόδοξοι, γιατί βλέπουμε ότι γίνεται μια συνολική προσπάθεια να γίνουν έργα που εξασφαλίζουν την ευημερία του νησιού και των κατοίκων της στο μέλλον. Οφείλω να παρατηρήσω ότι πολλές νοοτροπίες του παρελθόντος αλλάζουν στην Τήνο, στις Κυκλάδες και στη χώρα γενικότερα. Όμως θα ήθελα να επισημάνω ότι οι αλλαγές δεν είναι θέμα ηλικίας αλλά τρόπου προσέγγισης των καταστάσεων καθώς και τρόπου σκέψης για τα πράγματα. Το πολύ σημαντικό, κατά την άποψή μου, είναι ότι ο κόσμος έχει επιλέξει, σε πολλές καίριες θέσεις για τη χώρα και για την κυβέρνησή της την ίδια, ανθρώπους με ανοιχτό μυαλό και με διάθεση για δράση!

Ο πρωθυπουργός μας, Κυριάκος Μητσοτάκης ερχόμενος στο νησί, δεν ξεχωρίζει από τον απλό κόσμο, παρά γίνεται ένα μαζί του. Εσάς πόσο σημαντική είναι η σχέση σας με τον απλό κόσμο;

Καταρχάς θεωρώ ότι στον «απλό κόσμο» ανήκω. Θέλω να πιστεύω ότι από τη στιγμή που έχω εκλεγεί ως βουλευτής δεν έχω αλλάξει. Παραμένω ο Φίλιππος, που έχετε γνωρίσει κι έχετε αγαπήσει. Συνεχίζω να διατηρώ τις σχέσεις που είχα και προεκλογικά και να τις προεκτείνω, όσο μου το επιτρέπουν οι πολλαπλές υποχρεώσεις. Συνεχίζω να ακούω τους προβληματισμούς των ανθρώπων, να συζητάω μαζί τους κάθε φορά που μου δίνεται η ευκαιρία αλλά και να αντιπαρατίθεμαι όταν διαφωνώ. Γιατί ο πολιτικός πρέπει να έχει άποψη, να δίνει το στίγμα του και να εμπνέει. Και φυσικά, στα κρίσιμα θέματα αναλαμβάνω δράση.

Για να ανταποκρίνεσαι επιτυχώς κι αποτελεσματικά στο ρόλο του Πολιτικού θα πρέπει να είσαι με την καρδιά και το μυαλό ανάμεσα στον κόσμο, να αφουγκράζεσαι τους ανθρώπους και να του δίνεις προοπτική και ελπίδα γνήσια, μέσα από την επαφή.

Η παιδεία και ο αθλητισμός είναι τομείς που κατά καιρούς σας έχουν απασχολήσει. Ως ένας νέος άνθρωπος, πόσο σημαντικά είναι τα έργα και οι αποφάσεις όσον αφορά αυτούς τους δύο τομείς; Γιατί η Ελλάδα, που έτσι κι αλλιώς είναι μια χώρα τεχνών και γραμμάτων, να μην αποτελεί πρότυπο για να μεγαλώσει κανείς το παιδί του σε αυτήν; 

Κατ’ αρχήν είναι δύο ξεχωριστοί τομείς. Με ενδιαφέρουν εξίσου κι οι δυο αλλά θα επικεντρωθώ στην παιδεία. Όλοι παρατηρούμε ότι με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας γίνονται γενναίες προσπάθειες να καταπολεμηθούν χρόνιες παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος. Κάθε προσπάθεια για μεταρρύθμιση προσκρούει σ’ αυτές. Κατά γενική ομολογία θα πρέπει να γίνει μια συνολική μεταρρύθμιση στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, κι όχι να ληφθούν ημίμετρα, με όσο το δυνατόν ευρύτερες συναινέσεις για να είναι αποτελεσματικές οι αλλαγές που θα προκριθούν. Από τις Κυκλάδες με δύναμη και πνοή

Πιο συγκεκριμένα χρειάζεται αλλαγή στα αναλυτικά προγράμματα τα οποία θα πρέπει να ακολουθούν τις διεθνείς εξελίξεις στην Παιδαγωγική και να συνυφαίνονται επιτυχώς με τις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής κοινωνίας. Από την άλλη θα πρέπει να γίνει προσαρμογή στη νέα εποχή της 4^ης τεχνολογικής επανάστασης με τις εξελίξεις στη ρομποτική. Όλα αυτά προϋποθέτουν τη συναίνεση αυτών που υπηρετούν το σύστημα της εκπαίδευσης στη χώρα μας, εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων.

Θα πρέπει η επιμόρφωση, την οποία προωθεί επιμελώς η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να γίνεται συστηματικά, καθώς κι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών για να μπορούν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στο ρόλο που τους επιτάσσει η εποχή μας αλλά κι οι ανάγκες της χώρας μας και της Ελληνικής κοινωνίας. Η Ελλάδα θεωρώ, πως με τις κατάλληλες αλλαγές μπορεί να καταστεί τόπος ευφορίας κι ευδοκίμησης για να μεγαλώσει κανείς.

Για τις Κυκλάδες, τώρα, υπάρχουν αρκετές παθογένειες που οφείλονται κατά κύριο λόγο στη νησιωτικότητα. Θα πρέπει να δοθούν ευνοϊκοί όροι σε όσους εκπαιδευτικούς λειτουργούς υπηρετούν στα νησιά μας, κι ειδικά στα δυσπρόσιτα. Θα πρέπει ακόμη να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες για να καταστεί η επιμόρφωση αποτελεσματική. Πολλά μπορούν να γίνουν για να καταστεί η παιδεία ανθρωπίνως δυνατή στα νησιά μας, βλέπω πως η ηγεσία του Υπουργείου και θέλει να καινοτομήσει αλλά και να άρει αποτελεσματικά όλε στις δυσλειτουργίες που ταλανίζουν την περιοχή μας.

Ποια είναι η γνώμη σας για τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας όσον αφορά τα νησιά; Τον τελευταίο καιρό έχει πάρει μεγάλη δημοσιότητα το θέμα της τοποθέτησης ανεμογενητριών στην Τήνο. Ποια είναι η θέση σας για την τοποθέτησή τους;

Είναι αναγκαίο: α) να αναγνωρίσουμε πρώτα από όλα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως τη νέα μορφή ενέργειας του μέλλοντος, που αποτελεί και μονόδρομο, σύμφωνα με τους ειδικούς, ενόψει της κλιματικής αλλαγής και (β) να παρατηρήσουμε τους όρους εγκατάστασης ανανεώσιμων πηγών και ιδίως ανεμογεννητριών σε κάθε τόπο ξεχωριστά.

Τι σημαίνει αυτό; Στις Κυκλάδες, έχουμε ένα ειδικό γεωγραφικό ανάγλυφο, με περιορισμένες εκτάσεις, ευαίσθητα οικοσυστήματα και οικισμούς που αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά και χρήζουν προστασίας. Θεωρώ ότι αυτές οι παράμετροι δεν έχουν μελετηθεί όσο απαιτείται και θα πρέπει να τεθούν ως προδιαγραφές στις μελέτες που ανατίθενται από τις αρμόδιες υπηρεσίες ώστε η εγκατάσταση ανεμογεννητριών να γίνεται όπου επιτυγχάνεται η ελάχιστη δυνατή όχληση και αυτό να τεκμηριώνεται σαφώς. Επίσης είναι αναγκαίο να γίνεται αναλυτική ενημέρωση των πολιτών σε κάθε περίπτωση.

Ένας τουριστικός προορισμός όπως η Τήνος, τη βρίσκουμε «μακριά» όσον αφορά στην ανακύκλωση. Με δεδομένο ότι οι ξένοι επισκέπτες τη θεωρούν δεδομένη, τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για να αλλάξει αυτό στο νησί;

Η υστέρηση στην ανακύκλωση είναι δυστυχώς ένα φαινόμενο που συναντάμε σε όλη σχεδόν την Ελλάδα και είναι κυρίως θέμα νοοτροπίας και όχι τόσο θέμα υποδομών. Σαφώς και οι υποδομές δεν βοηθούν. Οι όροι με τους οποίους τοποθετούνται οι κάδοι στους νησιωτικούς δήμους (αριθμός κάδων βάσει πληθυσμού κλπ) δεν βοηθά.

Ωστόσο, κυρίως απαιτείται εντατικότερη ενημέρωση και εκπαίδευση σε όλους για τη σημασία της ανακύκλωσης Εδώ ίσως θα συνέτεινε αποφασιστικά να ενταχθεί το μάθημα της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε όλα τα σχολεία της χώρας και να διδάσκεται συστηματικά ώστε τα νέα παιδιά να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση και περιβαλλοντική παιδεία που να ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα της εποχής μας. Αλλά κι από πλευράς Δήμου μπορούν να γίνουν αρκετά στον τομέα αυτό μέσα από επιμορφωτικά σεμινάρια και συνεχή ενημέρωση ευαισθητοποίησης των πολιτών

Κλείνοντας τη συζήτηση μας θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τον χρόνο που μας έχετε διαθέσει και να σας ευχηθώ καλή επιτυχία και δύναμη στο έργο σας.