Κυκλική διαδρομή γύρω από το Εξώμπουργο

Κυκλική διαδρομή γύρω από το Εξώμπουργο

Απόσταση: περίπου 15 Χμ.

Ώρες: περίπου 6 συν 1 για ανάβαση και κατάβαση του Εξώμβουργου

.

.

.

Φαλατάδος – Εξώμπουργο

Από το χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων ανεβείτε το φαρδύ μονοπάτι με τα σκαλιά στην μέση προς το κέντρο του χωριού. Περνάτε από το σχολείο Α και την ταβέρνα το Κατώι Δ. Θα συναντήσετε την είσοδο στην μικρή πλατεία του χωριού Δ και ένα κάθετο σοκάκι στο οποίο στρίβετε Α (για να πάτε στην εκκλησία και στα καφενεία του χωριού στρίψτε Δ). Περάστε την Αψίδα και στην διχάλα στρίψτε Δ (170μ από το parking). Συνεχίζετε Δεξιά περνώντας μπροστά από ένα σπίτι με ανοιχτό κρεμ χρώμα και μπλε παράθυρα Δ, έως ότου δείτε μια εκκλησία με καμπαναριό τεσσάρων επιπέδων. Το σοκάκι φτάνει σε έναν χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων (110μ) και ένα φαρδύ μονοπάτι το οποίο ακολουθείτε προς τα Α. Σύντομα θα συναντήσετε έναν μικρό ασφαλτόδρομο όπου θα πάτε και πάλι Α. Στην εκκλησία υπάρχει  μαρμάρινη ανάγλυφη πλάκα που απεικονίζει Δικέφαλο Αετό. Στον δεύτερο χωματόδρομο που θα συναντήσετε Δ (στα 155μ από την εκκλησία) στρίψτε προς Εξώμπουργο. Περάστε Δ από ένα διπλό εκκλησάκι. Η θέα προς τις δυο πλευρές του νησιού είναι υπέροχη. Τα βουνά στα βάθος Δ βρίσκονται στην Άνδρο. Αριστερά θα βρείτε χαμηλούς Δρυς ότι έχει απομείνει εδώ πάνω από την άλλοτε αρχέγονη βλάστηση του νησιού. Στα 965μ Δ θα συναντήσετε ένα πολύ όμορφο εκκλησάκι δίπλα σε έναν μεγάλο γρανιτένιο βράχο. Ύστερα από 150μ θα βρεθείτε στον κεντρικό δρόμο του Κουμάρου τον οποίο θα διασχίσετε λοξώς Α για να βρείτε την αρχή του μονοπατιού προς το Εξώμπουργο.

Εξώμπουργο / Κάστρο της Αγίας Ελένης

Το μονοπάτι τελειώνει σε ένα χαμηλό άσπρο κελάκι και έναν δρόμο τον οποίο και ανεβαίνετε Δ ώστε να βρεθείτε στους πρόποδες του γρανιτένιου όγκου του Εξώμπουργου και στο καθολικό μοναστήρι της Ιεράς Καρδίας (340μ). Έδρα του καθολικού Αρχιεπισκόπου της Τήνου. Ένα μνημείο θυμίζει τους καθολικούς πεσόντες στους πολέμους μεταξύ 1912-50. Το κάστρο φέρει την ονομασία κάστρο της Αγίας Ελένης ενώ η οχυρωμένη πόλη από κάτω ονομάζεται Εξώμβουργο.

Για την Ανάβαση στο Εξώμβουργο περάστε Δ από την ταμπέλα προς Κάστρο της Αγίας Ελένης και αφήστε την αυλή του μοναστηριού Δ σας. Ακολουθήστε το πετρόστρωτο μονοπάτι έως την κορυφή όπου υπάρχει σταυρός (υψόμετρο 560μ) κάτι σπάνιο για τα ελληνικά βουνά (πιθανώς επειδή βρίσκεται σε καθολική περιοχή ή επειδή είναι το νησί της Παναγίας). Βορειοανατολικά βρίσκονται τα χωριά Βώλαξ, Κουμάρος, Ανατολικά ο Φαλατάδος, η Στενή, η Μέση, Νοτιοανατολικά  ο Τζάδος, η Καρυά, ο Μουντάδος, ο Σμπεράδος και ακριβώς από κάτω ο Τριπόταμος. Νότια βρίσκεται η Χώρα, Νοτιοδυτικά τα χωριά Κτικάδος, Χατζηράδος, Δυτικά ο Κάμπος ο Ταραμπάδος και βόρια η Κώμη με την ομώνυμη πεδιάδα της. Το βουνό δεξιά του Φαλατάδου είναι ο Τσικνιάς  (υψόμετρο 730) ο αμέσως επόμενος μεγάλος ορεινός όγκος Δ είναι το ορός Κέχρος (πιθανώς από το Κεχρί) εκεί βρίσκετε και η μονή Κεχροβουνίου. Δυτικά υπάρχει άλλο ένα μεγάλο βουνό ο Πολέμου Κάμπος.

Εξώμβουργο – Κουμάρος

Φεύγοντας από την ανατολική πύλη της αυλής του μοναστηριού της Ιεράς Καρδίας συναντάτε μετά από 50μ το μικρό  ασφαλτοστρωμένο δρομάκι όπου στρίβετε Α. Μετά από 340μ στο τέλος της κατηφόρας θα συναντήσετε και πάλι το χαμηλό πετρόκτιστο κελάκι Α. Από το ίδιο σημείο ξεκινάνε και δυο μονοπάτια Α, το πρώτο Α προς Κουμάρο και το δεύτερο προς Φαλατάδο. Στρίβετε Α στο πρώτο, προς Κουμάρο (ονομασία πιθανώς από τα κούμαρα). Κατεβείτε το μονοπάτι μέχρι τα περίχωρα του χωρίου, στην βρύση (380μ) που θα συναντήσετε θα πάτε Α. Στα 55μ σε έναν μεγάλο γρανιτένιο βράχο θα πάτε και πάλι Α (για να πάτε στο καφενείο του χωριού συνεχίζετε για μερικά μέτρα ακόμα).

Κουμάρος – Λουτρά

Το μονοπάτι κατεβαίνει απότομα και στα Δ θα συναντήσετε μια πηγή (πόσιμο νερό) που φυλάσσεται από ένα αγαλματίδιο της Παρθένου Μαρίας. Αριστερά και Δεξιά σας οι είσοδοι σε ως επί το πλείστον  εγκαταλειμμένους κήπους και παρτέρια. Στην πλαγιά Δ φαίνεται ένας περιστεριώνας με διάκοσμο τα λατινικά γράμματα DMV 1895.

Θα συναντήσετε έναν χωματόδρομο (350μ) εν μέρη τσιμεντοστρωμένο (Δ και Α υπάρχουν δυο πύλες με σύρμα) τον οποίο θα διασχίσετε λοξά για να βρείτε την συνέχεια του μονοπατιού που κατεβαίνει την Α πλευρά της κοιλάδας. Στα 155μ θα συναντήσετε τον ίδιο χωματόδρομο τον οποίο θα κατεβείτε  Α μέχρι τον κεντρικό δρόμο της Κόμης (380μ). Στρίβετε Α και αμέσως Δ ώστε να μπείτε στο χωριό Λουτρά. Στον χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων στα 175μ στρίψτε Δ και κατεβείτε ένα απότομο δρομάκι προς το κέντρο του χωριού. Το μεγάλο κτίσμα Α σας είναι η πρώην μονή των Ουρσουλίνων που τώρα έχει γίνει  σχολείο. Μετά από την εκκλησία με τα γκρι μάρμαρα σε ένα άνοιγμα στρίψτε Α ακολουθώντας το κυρίως σοκάκι που διασχίζει το χωριό. Α σας  η είσοδος της μονής (για τους επισκέπτες υπάρχει ένα μικρό μουσείο). Λίγα βήματα ποιο κάτω θα συναντήσετε  την πρώην μονή των Ιησουιτών μοναχών. Και εκεί υπάρχει ένα μικρό μουσείο που αξίζει μια επίσκεψη από Ιούνιο έως Σεπτέμβριο. Στα 260μ από την είσοδο σας στο χωριό θα βρεθείτε σε χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων μπροστά από την κυρίως είσοδο της μονής Ιησουιτών.

 Λουτρά ­– Κάμπος

Διασχίστε τον χώρο στάθμευσης προς την κολόνα του ΟΤΕ και στρίψτε Α κάτω σε μονοπάτι με σκαλιά Α από την ανακαινισμένη νεοκλασική οικία. Το μονοπάτι τραβερσάρει κατηφορικά την πλαγιά η βλάστηση είναι πλούσια. Στα 400μ θα περάσετε ένα ποταμάκι τις όχθες του  γεφυρώνουν  μεγάλες πέτρες . Το μονοπάτι γίνεται ανηφορικό και παίρνει κατεύθυνση νότια, σύντομα ανοίγει η θέα και η βορειοδυτική πλευρά του Εξώμπουργου γίνεται ορατή. Θα συναντήσετε έναν ελαιώνα και μερικά Κελάκια Α (225μ) αλλά συνεχίζετε ευθεία. Ακριβώς από κάτω από το Εξώμπουργο η Ξινάρα έδρα του δήμου Εξώμπουργου.

Ακολουθώντας το μονοπάτι που σύντομα στρίβει Δυτικά θα δείτε μια μικρή ξύλινη πόρτα και ένα αρδευτικό κανάλι Α σας. Ένα σκιερό τμήμα ακολουθεί μέχρι την επόμενη διχάλα (380μ) που πάτε Δ και πάνω. Στην συνέχεια θα δείτε δυο περιστεριώνες, αγνοήστε μικρό μονοπάτι που κατεβαίνει από Α για να βρεθείτε στην επόμενη διασταύρωση (170μ) όπου και στρίβετε Α και προς τα πάνω.

Στο εκκλησάκι (255μ) συνεχίστε την πορεία σας προς τα πάνω και Δ ώστε να βρεθείτε σε έναν δρόμο (55μ) κοντά στα πρώτα σπίτια του Κάμπου. Στον δρόμο πάτε Α, θα συναντήσετε Δ και Α σας μικρές πέτρινες στάνες. 360μ ποιο κάτω και απέναντι από κελάκι με σκουριασμένο βαρέλι στρίβετε σε μονοπάτι Δ προς έναν μύλο. Περνάτε πάνω από τον πέτρινο τοίχο και συνεχίζετε παράλληλα με το χαμηλό τειχίο. Στα 180μ συναντάτε μονοπάτι Α που πάει προς τον μύλο αλλά συνεχίζετε ευθεία για να βρεθείτε σύντομα (40μ) στον κεντρικό δρόμο για τον Κάμπο. Θα πάτε Δ και σχεδόν αμέσως, ύστερα από 30μ, Α στο επόμενο μονοπάτι που θα δείτε δίπλα σε μια είσοδο ενός κτήματος. Στην διχάλα (130μ από τον κεντρικό) στρίψτε Α προς ένα εκκλησάκι και το χωριό Χατζηράδος. Αγνοήστε χωματόδρομο Α και συνεχίστε περνώντας κάτω από το εκκλησάκι ώστε μετά από 190μ να βρεθείτε σε έναν χωματόδρομο τον οποίο κατεβαίνετε. Στα  40μ διασχίστε άλλο χωματόδρομο κρατώντας την πορεία του παλαιού μονοπατιού. Στα περίχωρα του χωρίου συναντάτε φαρδύ μονοπάτι με σκαλιά Δ (120μ) και πάτε Α. Στην πλατεία Ιάκωβου Αρίμπλια με εκκλησάκι στρίβετε Α στην πρώτη Έξοδο. Ύστερα από 110μ συναντάτε χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων όπου συνεχίζετε κάτω και Δ επί του μονοπατιού. Θα περάσετε ένα ποταμάκι και κάτω από μεγάλες μουριές. Συνεχίστε κάτω από το σκεπαστό δρομάκι και ανεβείτε τα σκαλιά. Στο ερειπωμένο μεγάλο κτίσμα (280μ)στρίψτε Δ για να φτάσετε μετά από 150μ στην είσοδο του Κτικάδου.

Κατεβείτε τον ασφαλτόδρομο και διασχίστε τον χώρο στάθμευσης λοξά Α για να μπείτε στο χωριό. Κατεβείτε το κεντρικό δρομάκι μέχρι το καφεμεζεδοπωλείο Αγνάντι (80μ)και την πλατεία του χωριού με την πηγή του (πόσιμο νερό) ή την ταβέρνα Δροσιά (120μ) με την καταπληκτική της θέα.

Για να συνεχίσετε την διαδρομή γυρίστε πίσω και βρείτε το μαγαζάκι πριν από το καφέ Αγνάντι (75μ από την είσοδο του χωριού) και ανεβείτε στο μονοπάτι απέναντι που περνάει Α από ένα μικρό εκκλησάκι και Δ από μια μαύρη γκακελόπορτα και σας βγάζει μετά από 60μ σε άλλο έναν χώρο στάθμευσης. Ανεβείτε τον τσιμεντοστρωμένο δρόμο μέχρι την επόμενη διασταύρωση (275μ) όπου πάτε Δ. Αριστερά σας πάνω στο βουνό μια μεγάλη εκκλησία. Κατεβείτε κάτω ώστε να περάσετε από κάτω και Α από την εκκλησία ώστε να βρείτε μονοπάτι που παίρνει κατεύθυνση προς το ερειπωμένο χωριό του παλαιού Κτικάδου το οποίο ερημώθηκε ύστερα από επιδημία.

Παλαιό Χωριό Κτικάδος – Τριπόταμος

Στρίψτε Α και πάνω τα σκαλιά ανάμεσα στα ερείπια, αγνοήστε μονοπάτι Α προς την εκκλησία και στρίψτε ξανά Α στην επόμενη διχάλα (230μ). Το μονοπάτι τραβερσάρει ομαλά την χαμηλή πλαγιά φτάνοντας μετά από 215μ σε μια διασταύρωση που χαρακτηρίζετε από μια συστάδα  μεγάλων και λείων βράχων όπου στρίβετε Δ περνώντας από μικρό εκκλησάκι.

Περάστε το μικρό καταπράσινο ποταμάκι και ανεβείτε τα σκαλιά απέναντι. Ύστερα από 205μ θα φτάσετε σε ένα μεγάλο και φαρδύ μονοπάτι (στράτα) που ανεβαίνει από Δ άλλοτε η κύρια διαδρομή από την Χώρα προς το Εξώμπουργο όπου και θα πάτε Α.

Στην Διχάλα (125μ) με το γεφυράκι και την πηγή από κάτω, στρίβετε Δ ώστε να φτάσετε μετά από 350μ στον κεντρικό δρόμο για τον Πύργο. Στρίβετε Δ προς Χώρα και αμέσως Α (50μ) σε ένα μικρό δρομάκι που θα σας οδηγήσει στο κέντρο του Τριπόταμου. Στον χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων συνεχίστε ευθεία στο σοκάκι. Θα περάσετε μια σκεπαστή πηγή με πλυσταριό και στο επόμενο κατηφορικό, σκεπαστό, στενό σοκάκι θα στρίψετε Δ. Θα φτάσετε σύντομα σε ανοιχτό χώρο με φοίνικα και κολόνα  του ΟΤΕ και μικρή βρύση (ημερομηνία 1993) όπου και πάτε λοξά Δ και αμέσως Α για 35μ ώστε να στρίψετε ξανά Δ (225μ από την είσοδο του χωριού). Στο επόμενο δρομάκι στρίβετε Α και περνάτε Α από μια εκκλησία με μεγάλη αυλή (Βοτσαλοτό με ημερομηνία 1953, και σιντριβάνι). Περνάτε από σκεπαστό δρομάκι και σύντομα (120μ) φτάνετε σεάλλο έναν χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων με παιδική χαρά όπου και συνεχίζετε επί του μικρού δρόμου προς το επόμενο χωριό.

Τριπόταμος – Σμπεράδος – Καρυά

Περνάτε Δ από το πρώην Δημοτικό σχολείο και σε 215μ φτάνετε στα περίχωρα του Σμπεράδου. Στρίψτε Α στην συνέχεια του τσιμεντοστρωμένου δρόμου και ύστερα από 125μ στρίψτε Δ σε δρομάκι ανάμεσα σε τοίχους, προς μια μικρή εκκλησία με καμπαναριό σε σχήμα μολυβιού. Κατεβείτε τα σκαλιά ως το ποταμάκι και ανεβείτε το στενό καταπράσινο μονοπάτι απέναντι για να φτάσετε μετά από 225μ σε μερικά χαλάσματα όπου και στρίβετε  Δ σε παλιό χωματόδρομο του οποίου τα ίχνη χάνονται από την χαμηλή βλάστηση. Ακολουθείτε τον χωματόδρομο ως την ράχη (360μ) όπου πάτε Α ώστε μετά από 40μ να φτάσετε στον ασφαλτόδρομο προς Καρυά. Στρίβετε Δ και μετά από 950μ φτάνετε στα περίχωρα της Καρυάς. Σε ένα μικρό Πευκοδάσος Α σας στρίβετε Α και ανεβαίνετε την απότομη ανηφόρα ενός τσιμεντοστρωμένου δρόμου. Στην Διχάλα κοντά στην εκκλησία πάτε Δ και στην γκρίζα πύλη (145μ) ενός ιδιόκτητου κτήματος με πισίνα ανεβείτε Α πάνω στο μονοπάτι προς το κέντρο της Καρυάς.

Στην επόμενη διασταύρωση συνεχίστε ευθεία και στην διχάλα στρίψτε Δ σε μονοπάτι ανάμεσα σε τοίχους. Στην διπλή κολόνα αγνοήστε το σοκάκι Δ, και συνεχίστε ευθεία ώστε μετά από 145μ να φτάσετε στην πλατεία του χωριού με πηγή Α και μεγάλη εκκλησία.

Καρυά – Τζάδος – Φαλατάδος

Πάρτε δρομάκι με σκαλοπάτια Α από την εκκλησία, σύντομα θα βρεθείτε εκτός χωριού. Περάστε το ρυάκι με την μεγάλη μουριά και συνεχίστε επί του από πλουσία βλάστηση καλυμμένου μονοπατιού. Άγρια σκαλοπάτια και ένας παράνομος φράχτης για τα ζώα χαρακτηρίζουν το επόμενο τμήμα της διαδρομής. Θα περάσετε άλλο ένα ρυάκι με πηγή πριν αρχίσετε να ανηφορίζετε για το επόμενο χωριό τον Τζάδο στον οποίο φτάνετε μετά από 580μ. Στην κάτω είσοδο του χωριού στρίβετε Α σε σκεπαστό σοκάκι και αμέσως Δ ώστε να φτάσετε μετά από 50μ σε μικρή πλατεία με χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων.

Περάστε Α από την πηγή και στον πάνω χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων συνεχίστε ευθεία για να βγείτε στον κεντρικό δρόμο προς Φαλατάδο.

Στον κεντρικό (70μ) στρίβετε Α, διασχίζετε την μεγάλη διασταύρωση και υστέρα από ένα χιλιόμετρο περίπου φτάνετε στον Φαλατάδο.