Της Τήνου τα μονοπάτια

Αν οι πεζοπόροι μπορούν σήμερα να περπατούν στις αρχαίες στράτες της Τήνου και να γνωρίζουν τα θαυμάσια τοπία της ενδοχώρας, το οφείλουν στον Κάρολο Μέρλιν, τον άνθρωπο που εμπνεύστηκε την καταγραφή και σηματοδότηση του δικτύου μονοπατιών στο νησί.

Ο ελληνοαυστριακής καταγωγής Κάρολος Μέρλιν γεννήθηκε στο Graz της Αυστρίας το 1968, ενώ στην Ελλάδα ζει τα τελευταία 35 χρόνια. Παράλληλα με τις σπουδές του στη γραφιστική, ασχολήθηκε με τον ορειβατικό και πεζοπορικό τουρισμό. Πέρασε από τη σχολή μέσου βουνού της Ομοσπονδίας Συνοδών Βουνού, οργάνωσε και ηγήθηκε πεζοποριών σε όλη τη χώρα. Τα τελευταία χρόνια η δραστηριότητά του επικεντρώνεται κυρίως στις Κυκλάδες και ιδιαίτερα στην Τήνο, όπου διαμένει περίπου έξι μήνες το χρόνο.

Η καταγραφή των μονοπατιών της Τήνου
Ο Κάρολος Μέρλιν ήταν ο άνθρωπος που είχε την ιδέα της καταγραφής του πλούσιου σε μονοπάτια δικτύου της Τήνου, ώστε να δώσει και σε άλλους πεζοπόρους την ευκαιρία να γνωρίσουν τις αρχέγονες διαδρομές που διατρέχουν το νησί. Το 2007 σε γόνιμη συνεργασία με τις εκδόσεις Ανάβαση, κυκλοφόρησε έναν εξαιρετικό πεζοπορικό και περιηγητικό, 1: 25.000 χάρτη της Τήνου. Την
ίδια περίοδο ήρθε σε επαφή με την τοπική επιτροπή της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και στη συνέχεια με τη νομαρχία, θέτοντας τις βάσεις για μια άψογη συνεργασία με τον κ. Αναστάσιο Αναστασίου, επικεφαλής του τμήματος Πολιτισμού και Εκπαιδευτικών Θεμάτων της Ν.Α. Κυκλάδων. Από κοινού καθόρισαν τις διαδρομές και αποφάσισαν τη συστηματική καταγραφή
τους. Από το συνολικό καταγεγραμμένο δίκτυο των 270χλμ., ένα τμήμα 120χλμ. είναι πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Η καταγραφή πραγματοποιήθηκε με συσκευή Gps και περιλαμβάνει Tracks και σημεία αναφοράς, Wpts τα οποία συνοδεύονται από περιγραφικό κείμενο με τα σημεία ενδιαφέροντος, τις διαδρομές αναλυτικά (road book) και τη σημερινή κατάστασή τους. Τα αρχεία έχουν συνδυαστεί με ψηφιακούς γεωαναφερμένους χάρτες, που έχουν ως βάση αεροφωτογραφίες και ισοϋψείς καμπύλες.

Το πεζοπορικό δίκτυο του νησιού
Όπως μας εξηγεί ο λάτρης της Τήνου Κάρολος Μέρλιν, τα μονοπάτια του νησιού είναι λιθόστρωτες ή πλακόστρωτες στράτες (δεν υπάγονται στην κατηγορία των καλντεριμιών) συνολικού μήκους 400χλμ. (σημαντικός αριθμός για ένα νησί μικρότερο από τη Νάξο), όπου σπάνια συναντά κανείς όρθιες πέτρες. Η ιστορία τους ξεκινά ήδη από τους αρχαίους χρόνους, τότε που το επονομαζόμενο Βαρύ -το πιο γνωστό και σημαντικό μονοπάτι έως σήμερα – συνέδεε το Αρχαίο Άστυ με τις Πόλεις στο κέντρο της Τήνου. Ωστόσο, η εξακρίβωση της ηλικίας των μονοπατιών είναι κατά τόπους δύσκολη, διότι ο τρόπος κατασκευής τους παραμένει ίδιος και αναλλοίωτος στον διάβα των αιώνων. Το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου μονοπατιών εξακολουθεί να υπάρχει, ωστόσο όχι ανέπαφο από τις καταστροφές που προκάλεσε τα τελευταία χρόνια η κατασκευή νέων δρόμων. Με την κατάλληλη προβολή, τη συνέχιση της προσπάθειας διατήρησης, τον καθαρισμό και τη σηματοδότηση των μονοπατιών, ο Κάρολος Μέρλιν πιστεύει ότι η Τήνος έχει όλα τα φόντα για να γίνει ο παράδεισος των πεζοπόρων.

Οι σηματοδοτημένες διαδρομές της Τήνου
Στο πλαίσιο μιας προσπάθειας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου που ξεκίνησε πριν από περίπου δέκα χρόνια, σηματοδοτήθηκε και καθαρίστηκε ένα δίκτυο 120χλμ., το οποίο αποτελείται από παλιά μονοπάτια και λιθόστρωτους δρόμους. Έχουν καθοριστεί να γίνουν 10 ίσως και 12 πεζοπορικές διαδρομές από τις οποίες έχουν σηματοδοτηθεί και τμηματικά καθαριστεί οι εξής:

Διαδρομή Νο 01: Φαλατάδος – Μαγγανάρι – Ακτή Λιβάδας
Διαδρομή Νο 02: Τριπόταμος – Μονή Ιεράς Καρδίας – Κουμάρος – Λουτρά – Κάμπος
Διαδρομή Νο 03: Αρνάδος – Μουντάδος – Τριπόταμος
Διαδρομή Νο 04: Χώρα – Κτικάδος – Χατζηράδος – Κιόνια
Διαδρομή Νο 05: Φαλατάδος – Βωλάξ – Αγάπη – Σκλαβοχώρι
Διαδρομή Νο 06: Στενή – Ποταμιά – Λυχναφτιά
Διαδρομή Νο 07: Στενή – Κορυφή Τσικνιά
Διαδρομή Νο 08: Δυο Χωριά – Κουναρές – Αγία Βαρβάρα – Άγιος Σώστης
Διαδρομή Νο 09: Όρμος Γιαννάκη – Υστέρνια – Μύλοι Υστερνίων – Πλατειά
Διαδρομή Νο 10: Καλλονή – Καρκάδος και Καλλονή – Αετοφωλιά, Πύργος-
Πάνορμος – Πλατιά-Ρόχαρη και Πύργος- κυρα-Ξένη, Μαρλάς.