Μουντάδος: Έξι χιλιόμετρα από τη Χώρα της Τήνου, βρίσκεται ένα χωριό στολίδι. Ένα χωριό που τιμά την παράδοσή του αλλά ταυτόχρονα φτιάχνει παρακαταθήκη για το μέλλον, με όλα τα πολιτιστικά δρώμενα που λαμβάνουν χώρα σε αυτό.
Το Μουντάδο Τήνου ξεδιπλώνεται στις σελίδες μας μέσα από τη “φωνή” και την καρδιά του συλλόγου του που είναι ο Ηλίας Σιγάλας.
Ο Μουντάδος είναι ένα από τα 47 παλιά χωριά της Τήνου (Κυκλάδες – Ελλάδα) και βρίσκεται εδώ και 600 τουλάχιστον χρόνια στους δυτικούς πρόποδες του Κεχροβουνίου, κάτω από την ομώνυμη γυναικεία Μονή, σε υψόμετρο 300 μέτρων.
Έγγραφο του 1709, που έφερε στο φως ο διαπρεπής ιστοριοδίφης π. Μάρκος Φώσκολος, αναφέρει το χωριό με την ονομασία Μοντάδος. Την ονομασία αυτή τη συναντάμε αρκετές φορές ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Πολύ πιθανό αρχικά να λεγόταν έτσι, όμως με τα χρόνια, λόγω και της Τηνιακής ντοπιολαλιάς, επικράτησε η ονομασία Μουντάδος.
Μουντάδος
Σήμερα ο Μουντάδος, που έχει χαρακτηριστεί ως Παραδοσιακός Οικισμός, είναι ένα γραφικό χωριό, σε απόσταση, οδικώς, 6χμ. από την πρωτεύουσα της Τήνου. Έχει λίγους πια, αλλά πολύ φιλόξενους κατοίκους.
Ο επισκέπτης του εντυπωσιάζεται με την κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική του, καθώς περνοδιαβαίνει τα καθαρά στενά στριφογυριστά πλακόστρωτα και βαθμιδωτά δρομάκια του, με τις αλλεπάλληλες καμάρες, τα παλιά πετρόκτιστα παραδοσιακά σπίτια του και την πέτρινη σκεπαστή κρήνη του .
Παλιότερα ήταν αρκετά ανεπτυγμένος σε γράμματα και τέχνες (εξ ου και η σκωπτική ονομασία των Μουνταδιανών: Σοφοί και Φιλόσοφοι). Εντοιχισμένη σήμερα στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του χωριού, μαρμάρινη καλλιτεχνική επιγραφή αναφέρει:
επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη Σχολής (ίσως Σχολαρχείου) ως τα μέσα του 19ου αι. στον χώρο αυτό, ο οποίος δωρίστηκε αργότερα στην ενορία του Αγίου Ιωάννου (1871).
Από τον Μουντάδο κατάγονται άνθρωποι με σημαντική προσφορά στην ιστορία της Τήνου, αλλά και της Ελλάδας. Η οικογένεια Παξιμάδη, φιλικοί της Επανάστασης, ο Βυζαντινόλογος καθηγητής Γεώργιος Λαμπάκης, o ιερέας και αγιογράφος Γεώργιος Κονταρίνης, o πρωτοπόρος φωτογράφος της εποχής του Ιωάννης Λαμπάκης ο χαράκτης και ξυλογλύπτης Ιωάννης Πλατύς, ο ζωγράφος και αγιογράφος Εμμανουήλ Λαμπάκης κ.α.
Το χωριό είναι περιτριγυρισμένο με 28 μικρά ή μεγάλα εκκλησάκια, με καθέδρα τον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου κτισμένος το 1849. Το πανηγύρι του Αη – Γιαννιού στο Μουντάδο, Τήνου, είναι δυο φορές το χρόνο. Στις 7 Ιανουαρίου, το χειμωνιάτικο και το καλοκαιρινό στις 24 Ιουνίου. Τότε γίνεται και το περίλαμπρο πανηγύρι.
Ένα χωριό βγαλμένο από τα παραμύθια
Βοηθάει και ο καιρός. Οι χωριανοί φροντίζουν να ασπρίσουν τα σπίτια τους, μέσα και έξω, από το Μάη. Να γίνει γενική καθαριότητα για να υποδεχτούν τον κόσμο ανήμερα. Οι επίτροποι έχουν επιπλέον και τα ασπρίσματα της εκκλησίας.
Το 1979 δημιουργήθηκε, ο «Σύνδεσμος των απανταχού εκ Μουντάδου Τήνου καταγομένων», ένας σύλλογος, που με την πλούσια δράση του αναδεικνύει το διαχρονικό πολιτισμό και την ιστορία του Μουντάδου Τήνου.
Έχει δημιουργήσει δύο μεγάλες αίθουσες, μία στο Μουντάδο και μία στη Γύρλα, ένα καλότεχνο προσκυνητάρι για την προσκύνηση της εικόνας της Παναγίας, που κατεβαίνει στις 23 Ιουλίου από το μοναστήρι της Κυράς των Αγγέλων.
Ο σύλλογος είναι αρωγός σε κάθε συντήρηση του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου και άλλων έργων μέσα στο χωριό. Κάθε καλοκαίρι λαμβάνουν χώρα μουσικές εκδηλώσεις, ομιλίες με θέματα πολιτισμού και ιστορίας από αξιόλογους ομιλητές.
Κάθε δύο χρόνια, από το 2015, με την επιμέλεια των Mireille Lienard, Philippe Fraisse και του συλλόγου μας, γίνεται η «Μικρή Biennale σύγχρονης τέχνης – Εικαστική περιπλάνηση στο Μουντάδο», στην οποία λαμβάνουν μέρος καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο και εκθέτουν έργα τέχνης σε διαφορετικά σημεία μέσα στο χωριό μας.
Ο Guest star καλλιτέχνης ζωγραφίσει ζωντανά το έργο του σε κάποιο σημείο του χωριού μας. Το καλοκαίρι 2021 προγραμματίζεται η 4η Biennale με θέμα «perspectives / προοπτικές».
Η ιστοσελίδα του Μουντάδου www.mountados.gr είναι πάντα ανοιχτή, για να παραθέσετε το δικό σας υλικό που αφορά το χωριό μας και κυρίως να γράψετε τα σχόλια και τις απόψεις σας στο Βιβλίο Επισκεπτών ή να στείλετε άρθρα ή δημοσιεύσεις στο προσωπικό μας ηλεκτρονικό ταχυδρομείο info@mountados.gr.