Άξαχας, καταφύγιο με θέα το άπειρο

Δύο πέτρινες κατοικίες σχεδιάστηκαν με σκοπό να αφομοιωθούν από το χειροποίητο τηνιακό τοπίο και, όντως, έγιναν ένα με τη φύση της Έξω Μεριάς.

Οι φιλικοί στη δούλεψη σχιστόλιθοι, με τον ιδρώτα εκατοντάδων χρόνων του Τηνιακού, διαμόρφωσαν ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς, δάμασαν τα κακοτράχαλα βουνά και τα μετέτρεψαν σε ισοϋψείς σκάλες για τις χρηστικές ανάγκες της ανθρώπινης δραστηριότητας. Το ατμοσφαιρικό σκηνικό του νησιού συμπληρώνεται από το χρώμα της θάλασσας του Αιγαίου, αλλά κι εκείνο της ποτισμένης από το άρωμα των αγριολούλουδων και των θάμνων πέτρας. Σε πλήρη αρμονία με αυτόν τον τόπο, σχεδιάστηκαν οι δύο πέτρινες κατοικίες του συγκροτήματος «ΑΞΑΧΑΣ» στον επαρχιακό δρόμο που συνδέει τον Πάνορμο με την Καλλονή, στην Έξω Μεριά της Τήνου. Το φυσικό περιβάλλον πλήρες αντιστίξεων, ανάμεσα στην τραχύτητα του τόπου και την πλαστιμότητα του όγκου του τηνιακού σπιτιού  ή της αγροικίας (καθικιού) δεν θα μπορούσε να σε αφήσει αδιάφορο, δεν θα μπορούσε να μην συμπεριληφθεί στη σχεδιαστική λογική σου.

ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΑΞΑΧΑ
Το συγκρότημα των δύο πέτρινων κατοικιών «ΑΞΑΧΑΣ» βρίσκεται στην Έξω Μεριά της Τήνου, πάνω στον επαρχιακό δρόμο που συνδέει την περιοχή του Πανόρμου με την Καλλονή. Η θέση του απέχει 1 χιλιόμετρο από το χωριό Πλατειά, 2 χιλιόμετρα από τον Πύργο και 5 χιλιόμετρα από τον παραλιακό οικισμό του Πανόρμου. Έξω Μεριά αποκαλείται το βορειοανατολικό τμήμα της Τήνου, όπου τα χωριά ξεπροβάλλουν σαν απρόσμενες λευκές παρουσίες στην αγκαλιά της πέτρας, της σμιλεμένης από την πείσμονα ανθρώπινη ψυχή, μ’ έναν μυστικό εσωτερικό ρυθμό που αναδύεται σαν φωτεινός κυματισμός στο διάβα του ανέμου.

ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ
Στην κορυφή του ορεινού όγκου, στην πλαγιά του οποίου βρίσκονται τα σπίτια, δεσπόζει, ντυμένο στα λευκά, το Μοναστήρι της Καταπολιανής των Υστερνίων. Σ’αυτό πρέπει πρώτα να πέφτει η ματιά και στο γύρισμά της να ανακαλύπτει, απρόσμενα ίσως, τις πέτρινες παρουσίες των σπιτιών. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο που οι Τηνιακοί τα σπίτια που έκτιζαν μέσα στους οικισμούς τους έδιναν λευκό χρώμα, ενώ σ’εκείνα που έκτιζαν έξω από αυτούς  προτιμούσαν την εμφανή πέτρα. Μόνο τα ξωκλήσια ήταν λευκά, σαν περιστέρια πάνω στις απόμερες πλαγιές.

Ο προσανατολισμός των σπιτιών έγινε κατά τρόπο, ώστε να έχουν ανεμπόδιστη θέα προς τη θάλασσα και τον όρμο  του Πανόρμου, που κλείνεται από τη νησίδα του Πλανήτη στην κορυφή του οποίου ορθώνεται ακόμα ο ομώνυμος παλιός φάρος.

Εσωτερικά των σπιτιών δημιουργούνται διαφορετικά καδραρίσματα θέας προς τους γύρω ορεινούς όγκους και τα χωριά Πλατειά και Μαρλάς.
Οι κατοικίες χαρακτηρίζονται από αυστηρούς ορθογώνιους πέτρινους όγκους και συνθετικά αναπτύσσονται γραμμικά στον άξονα ανατολής-δύσης, σαν συνέπεια του φυσικού ανάγλυφου και της υπάρχουσας απλόχερης θέας προς το πέλαγος. Στο σχεδιασμό κυριαρχεί η λιτή μινιμαλιστική λογική, με τους όγκους να διασπώνται σε οριζόντιο και κατακόρυφο επίπεδο. Οι δύο κατοικίες απέχουν μεταξύ τους 3,5 μέτρα, ωστόσο οι όγκοι τους ενοποιούνται με πέτρινο βόλτο μέσω κοινόχρηστου διαδρόμου, δημιουργώντας οπτικά ένα ενιαίο κτηριακό συγκρότημα. Βρίσκονται στο ανατολικό τμήμα του γηπέδου, στο υψηλότερο σημείο του οποίου δημιουργείται εσωτερικός δρόμος με αρχή την είσοδο από τον επαρχιακό δρόμο, ο οποίος ανεβαίνει προς το συγκρότημα και το περικλείει, σχηματίζοντας έναν δακτύλιο και καθιστώντας καθεμιά από τις κατοικίες προσπελάσιμη στο νότιο τμήμα της (είσοδος) από αυτοκίνητο.
Το πίσω μέρος των πέτρινων όγκων των σπιτιών είναι προφυλαγμένο από το βοριά και εκεί, αναπτύσσονται μεγάλες βεράντες με πέργκολες, ώστε οι ένοικοι να έχουν άμεση επαφή με τα στοιχεία του φυσικού χώρου.

Ιδιαίτερη προσοχή, δόθηκε επίσης στην κατασκευή του κελύφους των σπιτιών, κατά τρόπο ώστε να καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες ελαχιστοποίησης της ενεργειακής κατανάλωσης και να εξασφαλίζει στο εσωτερικό τους ένα άνετο μικροκλίμα. Λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι ο σχιστόλιθος είναι αρκετά πορώδες υλικό και έλκει την υγρασία, κατασκευάσθηκε πέτρινος τοίχος δικέλυφος με καλή θερμομόνωση, φράγμα υδρατμών και εσωτερικά κατασκευάσθηκε δρομικός τοίχος από οπτόπλινθους, ώστε να μπορεί να σοβατισθεί, δημιουργώντας έτσι την εναλλαγή από το χρώμα της πέτρας εξωτερικά στο λευκό χρώμα εσωτερικά.

ΣΤΑ ΕΝΔΟΤΕΡΑ
Η κατοικία 1 αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα και αποτελείται από ισόγειο, 1Ο όροφο και υπόγειο. Στο ισόγειο, με εμβαδόν 100,76 τ.μ., αναπτύσσονται οι χώροι του καθιστικού, της κουζίνας, του W.C. καθώς και του ανεξάρτητου ξενώνα. Από το καθιστικό, εσωτερική σκάλα οδηγεί στον 1Ο όροφο -εμβαδού 68,26 τ.μ., που αποτελείται από τρείς κοιτώνες και λουτρό. Τέλος, το υπόγειο, με εμβαδόν 68,26 τ.μ. περιλαμβάνει playroom, λουτρό και βοηθητικούς χώρους.
Η κατοικία 2 αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα, αποτελούμενη από ισόγειο και υπόγειο.
Στο ισόγειο εμβαδού 100,21 τ.μ., χωροθετούνται το καθιστικό, η κουζίνα, δύο υπνοδωμάτια και λουτρό, ενώ στο υπόγειο –με εμβαδόν 143,60 τ.μ.- χωροθετούνται playroom, W.C., βοηθητικοί χώροι και ξενώνας, ο οποίος αποτελείται από δύο υπνοδωμάτια και λουτρό.

Μελέτη-επίβλεψη: Κωνσταντίνος Εισαγγελέας, Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.
Κατασκευή: “ΑΝΕΓΕΡΣΙΣ”.
www.anegersis.gr