English 
Ο Τήνιος γλύπτης Πραξιτέλης Τζανουλίνος δεν πιστεύει τόσο στην έμπνευση αλλά μάλλον στη σκληρή δουλειά. Η τέχνη του περιστρέφεται γύρω από την πέτρα και το μάρμαρο, δύο γήινα υλικά με ψυχή και δύναμη, όπως ακριβώς και τα έργα του.
Πραξιτέλης Τζανουλίνος
Γιατί ασχοληθήκατε με τη γλυπτική; Τι σας προσφέρει;
Αυτό έγινε χωρίς να το καταλάβω. Γεννήθηκα μέσα σε αυτό το καταπληκτικό περιβάλλον, σε αυτό το «τοπίο γλυπτικής» με τις ξερολιθιές (παρεμπιπτόντως πρέπει να αρχίσουμε να τις προστατεύουμε και να τις συντηρούμε) που το δημιούργησε η εμπειρία, η ανάγκη και ο μόχθος των προγόνων μας. Ίσως αυτό με προτρέπει να βλέπω και να σκέφτομαι τρισδιάστατα, να είμαι μέσα στο «χώρο» και το «χρόνο» και όχι στην εικονική πραγματικότητα που μας αποσπά σήμερα όλους από τη ζωή. Η γλυπτική για μένα είναι μια εμπειρία ολοκλήρωσης, δίνει νόημα, ρυθμό και μέτρο στο χώρο και στην ύπαρξή μου.
Αγαπημένα θέματα;
Η ανθρώπινη μορφή, η θάλασσα, η Οδύσσεια.
Από που αντλείτε έμπνευση;
Μη νομίζετε ότι το κυρίαρχο στη δουλειά του καλλιτέχνη είναι η έμπνευση. Σίγουρα κάτι πάντα σε συγκινεί, όμως αυτό που χρειάζεται είναι η σκληρή εργασία. «Δουλειά-δουλειά-δουλειά» ήταν οι προτροπές των δασκάλων. Θυμάμαι έντονα τώρα ακόμα και τη χροιά της φωνής τους σε αυτό που έλεγαν, όπως του Γιάννη Παππά, του Νίκου Νικολάου, κ.ά.
Πέτρα ή μάρμαρο;
Είναι υλικά της γης, ιερά από κτίσεως του κόσμου. Πρέπει να αισθάνεσαι ότι είναι ζωντανά, έχουν δύναμη και ψυχή. Στο δικό μας μάρμαρο φαίνεται πιο καθαρά αυτό που σας λέω, αφού δέχεται το φως και μας το ξαναδίνει. Πάντα καλεί τους γλύπτες να το αγγίξουν από τους πρώτους Κυκλαδίτες μέχρι τον Φειδία, τον Χαλεπά, τον Φιλλιπότη αλλά και σύγχρονους όπως π.χ. ο Νογκούτσι ο οποίος έχει ολοκληρώσει πολλά γλυπτά από ελληνικό μάρμαρο και όπως ο ίδιος έλεγε όταν τα δούλευε «…δεν υπάρχει τίποτα άλλο από την αναμέτρηση μου με το μάρμαρο…».
Για ποιά γλυπτά σας είστε υπερήφανος;
Υπερήφανος δεν είναι ποτέ κανείς, γιατί έχει την τύχη και την ατυχία να γνωρίζει τι έχει προηγηθεί. Ίσως κάποια έργα μου να μου άφησαν ένα μικρό αίσθημα ικανοποίησης. Όπως ένα κεφάλι μικρού κοριτσιού, το άγαλμα «Ελευθερία και Ειρήνη» που στήθηκε στην Καλλιθέα και από τα τελευταία Κίρκη, Ελένη, Για τον Ελπήνορα.
Ποιούς γλύπτες θαυμάζετε;
Ο Αύγουστος Ροντέν στη διαθήκη του, όπως την έχει μεταφράσει ο Γιάννης Παππάς, λέει: «Προσκυνήστε τον Φειδία και τον Μιχαήλ Άγγελο. Θαυμάστε τη θεϊκή γαλήνη του ενός, την τρομερή αγωνία του άλλου. Ο θαυμασμός είναι ένα γενναιόδωρο κρασί για τα ευγενικά πνεύματα». Θα προσθέσω και εγώ τους άγνωστους γλύπτες των κυκλαδικών ειδωλίων που δούλεψαν –ποιός ξέρει πού, κοντά στη θάλασσα, όπως η θάλασσα, κάνοντας την ανθρώπινη φιγούρα τρυφερή σαν βότσαλο γεμάτη φως. Τους συντοπίτες μας, ιδιαίτερα τον Χαλεπά, τον Φιλλιπότη, τον Λ. Σώχο, τον Λουκά Δούκα, κ.ά. Τους σύγχρονους Μπρανκούζι, Νογκούτσι. Στη νεότερη γενιά Απάρτη, Ζογγολόπουλο, Μακρή και τον Γιάννη Παππά, τον δάσκαλο μου.
Με τι ασχολείστε αυτή την περίοδο;
Μόλις τελείωσα δύο πορτραίτα γλυπτά για το ζωγράφο Ν. Χατζηκυριάκο-Γκίκα και τον φιλέλληνα συγγραφέα Πάτρηκ Λη Φέρμορ, παραγγελίες του Μουσείου Μπενάκη. Τώρα δουλεύω ένα γλυπτό έργο για το χωριό μου, το Φαλατάδο, που θα το δείτε σύντομα και κάποια έργα προσωπικά σε μάρμαρο.
Τα άμεσα επαγγελματικά σχέδιά σας;
Ένα σχέδιο που αφορά το μέλλον της δουλειάς μου, όπως και άλλων συναδέλφων και φίλων είναι να βγούμε έξω από τα γεωγραφικά μας σύνορα. Γλύπτες, ζωγράφοι και άλλοι εικαστικοί καλλιτέχνες θέλουμε να ταξιδέψουμε και να ξενιτέψουμε τη δουλειά μας. Πιστεύω στη σύγχρονη ελληνική τέχνη, και καλώ όλους, όσοι μπορούν να βοηθήσουν, να είναι κοντά μας. Υπάρχουν μερικοί έλληνες συλλέκτες και ιστορικοί τέχνης που υπερηφανεύονται μόνο για ό,τι έρχεται από το εξωτερικό, όμως δεν έχουν το σθένος να στηρίξουν, να προβάλουν και να αναδείξουν το τι γίνεται εδώ. Έχουν και το θράσος να μιλούν για πατριωτισμό των ελλήνων εργαζομένων.
Κάτι που δε γνωρίζουμε για το νησί;
Θα σας μιλήσω για κάτι πολύ γνωστό, το οποίο όμως ελάχιστοι ξέρουν. Σε Ιερό στο Ξώμπουργο βρέθηκε ένας μεγάλος πήλινος Πίθος, του πρώτου μισού του 7ου αιώνα π.Χ., που απεικονίζει τη γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του πατέρα της Δία. Είναι η πρώτη εικονογραφία της περιγραφής που μας δίνει ο Όμηρος (28ος ομηρικός ύμνος), και μόνο γι’ αυτό το έργο θα έπρεπε να σχηματίζεται ουρά στο Αρχαιολογικό Μουσείο μας. Πρόκειται για καταπληκτικό έργο μεγάλης τέχνης που πρέπει να το γνωρίσουμε, να επισκεφτούμε το Ιερό στο Ξώμπουργο και να δούμε επίσης, εκεί την καταπληκτική ανασκαφή που κάνει η καθηγήτρια Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νότα Κούρου -αν είμαστε τυχεροί και τη βρούμε εκεί, θα μάθουμε πολλά.
CV
Ο Πραξιτέλης Τζανουλίνος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Φαλατάδο της Τήνου. Σπούδασε γλυπτική στη Σχολή Καλών Τεχνών Πανόρμου και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Από το 1989 διδάσκει πλαστική και συντήρηση έργων γλυπτικής στο ΤΕΙ Αθήνας. Έχει φιλοτεχνήσει προτομές και έργα για δημόσιους χώρους, μνημεία και ανδριάντες, για τα οποία έχει τιμηθεί με αρκετά βραβεία. Εργάζεται στην Αθήνα και το Βρέκαστρο Τήνου.
“The stone mystic rocks that emerge behind my village have haunted me and they always expand the concept of sculpture within me.”
Πραξιτέλης Τζανουλίνος
